Natuur, Landschap & Milieu
Dorpsbelangen spant zich in voor mooie natuur, een gezond milieu en duurzaam wonen, leven en werken. West Betuwe staat voor de uitdaging om de gemeente verder integraal duurzaam te ontwikkelen. Groen is belangrijk voor de aantrekkelijkheid van onze kernen, zowel voor onze inwoners en ondernemers als voor bezoekers. Dorpsbelangen wil met inwoners en ondernemers blijven samenwerken aan duurzame kwaliteit, spreiding en toegankelijkheid van ons groen in West Betuwe. Hierbij is het belangrijk om aandacht te hebben voor het tegengaan van hittestress, waar mogelijk vergroening, het omgaan met energieverbruik, hergebruik van materialen en goed waterbeheer in droge en natte tijden.
Wat willen we doen en bereiken de komende periode
- Actief op zoek naar locaties waar we nieuwe bomen kunnen planten en biodiversiteit kunnen realiseren.
- Doorgaan met landschapsprojecten in samenwerking met inwoners en Landschapsbeheer Gelderland.
- De komende jaren willen wij dat er voor elke gekapte boom in de gemeente twee nieuwe worden geplant. Wanneer dit niet mogelijk is op de locatie waar een boom wordt gekapt, moet er worden gekeken naar alternatieven binnen de gemeente om meer bomen aan te planten.
- Blijven stimuleren en ondersteunen van hoogstam fruitboomgaarden.
- Voor wat betreft ‘klimaatdoelstellingen’ (energie-transitie): wij zullen vooral altijd lokaal hier bekijken wat passend, haalbaar, gewenst en betaalbaar is voor inwoners en gemeente.
- Duurzame energieopwekking is een controversieel onderwerp met veel impact op onze kernen en het buitengebied. Geen grote windturbines, die hebben we nu al meer dan genoeg. Wij denken dat dit een regionale opgave is, waarover we graag meedenken.
- Geef alternatieve energiebronnen en -opwekking de kans, focus op andere technologie. Energie uit waterkracht en -warmte, en de ontwikkelingen rond waterstof bijvoorbeeld. En pak dit onderwerp gericht op in zorgvuldig en kansrijk overleg met inwoners en ondernemers.
- Aan de hand van de (vastgestelde) zonneladder stimuleren dat de daken van bedrijfshallen, stallen en woningen als eerste worden benut voor zonnepanelen. Waarbij de uitstraling van het Betuwse landschap beschermd wordt. Geen zonnepanelen op vruchtbare landbouwgrond. Daarnaast de mogelijkheden op industrieterreinen, langs de snelwegen en de Betuwelijn op/naast aanwezige geluidschermen.
- Aandacht voor energiearmoede: stimuleren energiebesparende maatregelen. Bijvoorbeeld praktische hulp en ondersteuning bieden bij isolatie van woningen en zonnepanelen op daken. Er zijn diverse andere manieren om hierbij ondersteuning te krijgen. Zo hebben we energiecoaches en is er voor woningeigenaren vanaf 2021 een landelijke subsidie voor isolatiemaatregelen. Huurwoningen worden geïsoleerd door de woningbouwcoöperaties.
- De gemeente moet duurzaamheidsinitiatieven die draagvlak hebben in de kernen, op kernagenda’s en van inwoners en ondernemers, stimuleren en faciliteren.
- Wij willen dorpshuizen en scholen (blijven) helpen bij het verduurzamen (het liefst versneld energieneutraal maken) en het realiseren van een gezond binnenklimaat door ventilatie. Voor de dorpshuizen willen wij hiervoor een extra investeringsfonds (of andere financieringsmogelijkheden) oprichten. Het recente plan om de scholen te verduurzamen gaan we verder uitrollen / realiseren de komende jaren, door geplande renovatie en/of nieuwbouw.
- Aandacht voor capaciteit elektriciteitsnet, actief op zoek met de netbeheerder naar oplossingen die draagvlak onder inwoners hebben.
- Wij willen een onderzoek starten naar (alternatieve) vormen van energieopslag in onze gemeente om meer zelfvoorzienend in energieverbruik te kunnen zijn en minder afhankelijk van derden.
- Bestaande woningen moeten een aardgasaansluiting kunnen houden in West Betuwe. Inwoners moeten de keuze houden of zij aardgas of andere vormen van energie willen.
- Dorpsbelangen is voor een juiste balans tussen dierenwelzijn, voedselveiligheid en voedselzekerheid en binnen de gestelde landelijke normen moeten bedrijven dan ook letterlijk en figuurlijk kunnen (blijven) boeren.
- Wij steunen de agrarische sector. Dorpsbelangen is een partij voor alle boeren, groot of klein, regulier of biologisch. Onze boeren dragen voor een deel deze regio, als gemeente moet je hun steunen. De gemeente moet agrariërs helpen en de ruimte geven om zoveel mogelijk te participeren in innovatieve projecten die leiden tot duurzame continuering van de agrarische sector. Het stimuleren van biologische landbouwmethoden juichen wij toe maar willen dit de bestaande bedrijven zeker niet gaan opleggen/verplichten.
- Goed afval scheiden moet ook financieel lonend zijn. Het mag niet zo zijn dat door betere afvalscheiding het vaste tarief voor de inwoner gaat stijgen om het financiële huishoudboekje van de AVRI sluitend te krijgen.
- Het oud papier ophalen door verenigingen moet mogelijk blijven.
- In alle kernen van West Betuwe moeten (publiek toegankelijke) laadpalen voor elektrische auto’s en fietsen komen. Er is overigens al een uitvoeringsplan in werking binnen de gemeente om laadpalen in de kernen (zoveel mogelijk bij de voorzieningen) te plaatsen.
- Als gemeente blijven stimuleren en ondersteunen van zwerfafvalbrigades en opschoondagen door verenigingen.
- Een concreet maatregelenplan uitwerken met de inwoners om kwetsbare locaties tijdens weersextremen te kunnen beschermen. Wateroverlast minimaliseren en schade voorkomen. Hittestress (enorme hinder voor mens en dier tijdens een periode van extreme hitte) verminderen en voldoende waterberging voor droge periodes realiseren.
- Om de bewustwording van onze cultuur(mogelijkheden) en het (platte)landschap in de gemeente te bevorderen bij onze jeugd, willen wij graag het convenant cultuureducatie met alle basisscholen verlengen en deze aanvullen met boerderij-educatie en educatie gericht op bewustwording van natuur en zwerfafval in onze gemeente. Een convenant cultuur- en natuureducatie dus.
- Kwaliteit van de Linge-oevers en Waal-oevers behouden en verbeteren.
Wat is er gedaan, bereikt en in gang gezet
Nog meer momenten uit de eerste 3 jaar West Betuwe:
- We ondersteunen onze inwoners en verenigingen die zich inzetten in voor een goede leefomgeving. Zo zijn er inmiddels 31 zwerfafvalbrigades met meer dan 400 vrijwilligers actief in de gemeente. Zij ruimen zwerfafval in en rond de eigen kern op. Ook faciliteren we de Waaljutteracties. Over een lengte van 32 kilometer ruimen 19 verenigingen de uitwaarden langs de Waal op. Daarnaast is ook jaarlijks de World clean up day met 17 scholen.
- Als gemeente hebben we een voorbeeldrol. Wij zijn dan ook met verschillende maatregelen aan de slag gegaan:
- We schaften voor het vervoer van personeel van werk naar werk vijf elektrische auto’s en vier laadpalen aan.
- We deden in 2.190 lichtmasten ledverlichting. Dit jaar starten we met nog eens 600 lichtmasten.
- We plaatsten 38 laadpalen in de gemeente en 14 laadpalen volgen nog.
- We hebben 500 hoogstam fruitbomen uitgedeeld in het kader van “houd de bongerd hoog”.
- We plantten circa 500 bomen in diverse projecten.
- Bij de renovatie van het gemeentehuis investeren we in verduurzaming (energieneutraal en gasloos) en in hergebruik van materialen.
- In Asperen een bos van ruim 8 hectare
-
Het beleidskader Zon is in de raadsvergadering van 29-09-2020 vastgesteld, met als een van de voorwaarden; geen zonnepanelen op vruchtbare landbouwgrond. We hebben op dit moment in totaal 12,33 hectare zonnevelden en 10,4 hectare zon op daken in onze gemeente.
- De Transitievisie warme is op 1 februari 2022 door de raad vastgesteld. Hierin staan twee pilots centraal. Zo zijn we een pilot met de inwoners van Enspijk gestart. Dit om verder uit te werken hoe we warmte uit de Linge kunnen winnen voor het verwarmen van woningen. Ook starten we een pilot voor gebruik van de restwarmte van Fruitmasters uit Geldermalsen.
- We maakten het mogelijk dat inwoners onder bepaalde voorwaarden tegen een lage rente geld kunnen lenen voor duurzaamheidsinvestering. In 2021 waren er 39 aanvragen in behandeling met een totaalbedrag van circa 550.000 euro. Ook zijn er 21 aanvragen afgehandeld voor een totaalbedrag van circa 160.000 euro. Het gaat hierbij om maatregelen als zonnepanelen (72%), isolatie (14%), Centrale Verwarming / Warm Water (9%), warmtepompen (3%) en overige maatregelen (2%).
- In onze beheerplannen kijken we nadrukkelijk naar duurzaam en klimaatadaptief beheer. We stelden daarvoor diverse grote beheerplannen op. Te denken valt aan de koepelnota Beheer Openbare Ruimte, Beleidsvisie Begraafplaatsen, Water- en Rioleringsplan, (raadsvergadering 25-06-2019) en het Beheerplan Wegen en het Groenbeleidsplan (raadsvergadering 07-07-2020).
Ons programma op hoofdlijnen
We benoemen concreet enkele resultaten waar we trots op zijn. En we kijken vooruit, naar wat we de komende jaren willen realiseren en bereiken. Samen brengen we leefbaarheid in de praktijk.