Bestuur, Organisatie & Financiën​

Door het kerngericht werken en de daarbij tot stand gekomen kernagenda’s is te zien dat de inwoners zich als geen ander bewust zijn van de uitdagingen voor de toekomst. De roep om woningbouw, het behoud van voorzieningen en de bereikbaarheid van onze kernen zijn daar voorbeelden van. De lokale overheid is bekend met de problematiek maar kan het nooit zo sterk verwoorden als de inwoners van een kern die de leefbaarheid in de praktijk ondervinden. De gemeente moet hierin ruimte (blijven) geven om de inwoners innovatief te laten zijn in bijvoorbeeld woonvormen en andere oplossingen. En de gemeente moet waar nodig bijspringen, een faciliterende rol aannemen en als beheerder van het netwerk fungeren. Dit vraagt juist voor de komende jaren om een gemeentebestuur dat heel bewust doorpakt op de ingezette koers van de afgelopen drie jaren. En daarbij nog meer focus op het ingezette kernenbeleid, het kerngericht werken en opgavegericht werken. Alleen dan kunnen we gericht uitvoering geven aan het maatwerk in alle kernen en het instandhouden van de unieke identiteit van elke kern. Zoals we het beloofd hebben bij aanvang van de nieuwe gemeente.
West Betuwe moet een financieel gezonde gemeente zijn en blijven, met een begroting die gedurende een reeks van jaren in evenwicht is. Tegelijkertijd willen wij goede voorzieningen bieden, tegen acceptabele lasten voor inwoners en bedrijven. Dorpsbelangen wil er altijd voor zorgen dat de financiële huishouding op orde is en blijft. We kunnen de conclusie trekken dat West Betuwe er financieel gezond voorstaat. Op die manier dragen we een meerjarig positief begrotingssaldo over aan de nieuwe raad. Maar daar laten we het niet bij. We hebben door onze deelname in het gemeentebestuur gezamenlijk ervoor gezorgd dat het nieuwe bestuur verder kan bouwen aan West Betuwe. Met een lege portemonnee gaat dat niet. We zijn trots dat we een sterke financiële positie hebben als solide basis.

Wat willen we doen en bereiken de komende periode

• Een solide sluitende financiële begroting met ruimte voor keuze. 
• De gemeentebegroting moet voor iedereen transparant en te begrijpen zijn. De komende jaren verder gaan met het zorgvuldig uitleggen van de gemeentelijke financiële inkomsten en uitgaven. Zeker als er iets vanuit het Rijk wordt ‘opgelegd’ of ondersteund. Het moet voor iedere inwoner duidelijk zijn hoe en waaraan ons geld besteed wordt.
• Communicatie slagkracht vergroten. In begrijpelijke taal, transparant en illustratief (beeldend) communiceren richting inwoners.
• Financiële meevallers dienen, mits de financiële positie dit toestaat, voor doeleinden te worden ingezet die zichtbaar bijdragen aan de leefbaarheid en leefomgeving in de kernen en het buitengebied. Dit dient niet te blijven steken binnen het gemeentehuis in Geldermalsen.
• Op eigen kracht de koers proberen vast te houden. Dit kan als we nu doorbouwen op het gelegde fundament de afgelopen drie jaren en we de juiste keuzes (blijven) maken. Ook moeten we, samen met andere gemeenten en de provincie, in verzet blijven gaan richting Rijksoverheid, dat hun financiële ondersteuning lang niet toereikend is (zorg).
• De gemeente moet een ‘subsidioloog’ in dienst nemen, iemand die gespecialiseerd in het verwerven van subsidies voor gemeenten en organisaties. De komende periode zijn er tal van subsidieregelingen, en dus financiën, te verkrijgen bij Rijksoverheid, Provincie en zelfs de Europese Unie. Deze krijg je echter niet zomaar vanzelf, hier moet actief werk van gemaakt worden. 
• Gemeentelijk vastgoed bij een gunstige markt afstoten, een andere bestemming durven te geven of (tijdelijk) maatschappelijk inzetten (bijvoorbeeld woningen op de plek van oude scholen of onderdak bieden aan specifieke verenigingen/organisaties).
• De gemeentelijke belastingen mogen niet harder stijgen dan de inflatie. Gezond en doordacht financieel handelen moet de standaard zijn. Het lijkt tegenwoordig wel of alles standaard altijd duurder wordt. Wij hebben als uitgangspunt om de totale woonlasten minimaal gelijk te houden of zelfs te verlagen zodra daar de ruimte voor is.
• We gaan (en blijven) als gemeente garant staan voor leningen bij sportverenigingen en dorpshuisbesturen voor investeringen in/aan hun accommodaties.
• Goede en daadkrachtige sturing door het (komende) gemeentebestuur op de gestarte uitvoeringsplannen die er allemaal zijn nu, van (nieuw) beleid naar DOEN. Kerngericht en opgavegericht.
• Binnen de bestuurscultuur van de gemeenteraad meer positiviteit, vertrouwen en minder ellenlange vergaderingen. Collegeleden en raadsleden moeten er voor de inwoner zijn, en niet andersom. Gericht zijn op opbrengst en resultaat voor onze inwoners en kernen, niet op scoren voor het partijbelang, alvast voor de volgende verkiezingen.
• De komende jaren werkprocessen binnen de ambtelijke organisatie (verder) verbeteren, het werk kan nog effectiever en efficiënter. Met als doel de zorgvuldigheid, kwaliteit en snelheid te bevorderen en op termijn hiermee tevens kosten te besparen binnen de bedrijfsvoering.
• Het inkoopproces van de gemeente verder professionaliseren, kwaliteitsgericht maar prijsbewust. Een oud gezegde luidt immers; “De winst begint bij de inkoop”. Kortom, hier kunnen we op termijn nog geld besparen.
• Inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties zorgvuldig blijven betrekken bij de uitvoering en evaluatie van beleid of plannen. En nog beter en gerichter (in de kern) naar hun mening vragen.
• De inwoners moeten over belangrijke onderwerpen hun mening kunnen (blijven) geven. Bij toekomstig te nemen belangrijke, impactvolle besluiten moet de stem van de inwoner ook tussen de verkiezingen door gehoord kunnen worden. Zaken waar we van tevoren niet met elkaar over nagedacht of gesproken (kunnen) hebben. Dit kan bijvoorbeeld via (lokale) referenda en/of inwonerspeilingen.
• Jongeren betrekken is belangrijk, zij zijn onze toekomst en hebben vanuit hun belevingswereld ook waardevolle feedback voor ons gemeentelijk beleid. De gemeente moet capaciteit en middelen blijven steken in de verdere ontwikkeling van de jongerenraad. Deze is mede dankzij Dorpsbelangen eind 2019 opgericht en heeft al diverse adviezen gegeven. Bijvoorbeeld de zorgelijke toename van burn-outs, depressiviteit en stress onder jongeren en het verzoek dit binnen het beleid van de gemeente met concrete acties aan te pakken, bijvoorbeeld samen met het onderwijs. Daarnaast kan de gemeente ook een vragenuurtje voor kinderen invoeren; zou goed zijn als dit door de jongerenraad wordt geïnitieerd en dat zij dit ook meenemen in hun gevraagd en ongevraagd advies richting het gemeentebestuur.
• Het is belangrijk om kinderen op jonge leeftijd kennis te laten nemen van lokale politiek en de werking van de democratie. Jaarlijks worden kinderen al betrokken vanuit de gemeente. Doorgaan met de gastlessen ‘democracity’ in de raadszaal, de ‘week van het respect’ en diverse cultuureducatie projecten voor basisschool leerlingen.
• De leges (tarieven/heffingen) voor vergunningen rond lokale evenementen en leefbaarheidsinitiatieven / kernagendaprojecten afschaffen. Oftewel, deze lege-vrij maken.
• Ook de komende periode willen wij dat de hondenbelasting afgeschaft blijft.
• Regionale samenwerking met andere gemeenten (gemeenschappelijke regelingen) moeten we voortdurend beoordelen op meerwaarde. Natuurlijk zijn wij solidair met en binnen een sterke regio Rivierenland. Ingeval van twijfel blijven wij wel toetsen op ‘zelf doen, samen doen of laten doen’. In dit kader is in 2020 mede door Dorpsbelangen het omgevingsloket voor bouwvergunningen weggehaald bij de Omgevingsdienst Rivierenland (ODR) en wordt dit nu vanuit ons eigen gemeentehuis georganiseerd. Ook de komende periode blijft Dorpsbelangen kritisch kijken naar wat regionaal belegd kan worden en wat wij als gemeente lokaal zelf kunnen doen. 
• Eigen huis op orde; ambtelijke organisatie kwantitatief en kwalitatief op peil voor de komende jaren. Versneld ambtenaren opleiden, structureel trainees werven en deelwerkzaamheden binnen vakafdelingen (meer) uit laten werken door gespecialiseerde bureaus. Bijvoorbeeld voor de uitwerking van plannen voor snellere woningbouw (voorfinancieren).
• Een sterke(re) positie op de arbeidsmarkt verwerven door inzet van strategische, effectieve arbeidscommunicatie.
• Wervingsbureaus en headhunters inzetten om kwaliteit te selecteren.
• Minder inhuur, aandacht voor nieuwloongebouw (juiste waardering van functies welke kwalitatief personeel aantrekt en behoud).
• Focus op kernenbeleid en kerngericht werken binnen de hele organisatie; vakafdelingen ruimen structureel capaciteit in voor uitwerking (maatwerk) kernagenda’s en ambtenaren van de diverse vakafdelingen zijn, al dan niet samen met de gebiedsmakelaar, fysiek en regelmatig in de kernen aanwezig voor voortgang kernagenda, meer persoonlijke dienstverlening, vragen en/of service op maat.
• Duidelijke, doelgerichte prestatieafspraken binnen de ambtelijke organisatie en met alle ketenpartners en leveranciers van de gemeente zorgen ervoor dat doelstellingen worden behaald.

Wat is er gedaan, bereikt en in gang gezet

• De gemeentelijke belastingdruk voor de inwoner (inclusief de OZB) steeg de afgelopen 3 jaar niet verder dan de inflatiecorrectie. 
• Elk jaar bleef de begroting in evenwicht. 
• We vonden zelfs middelen om op diverse beleidsterreinen extra investeringen te doen. Bijvoorbeeld in voorzieningen (scholen, dorpshuizen en speeltuinen), leefbaarheidsprojecten, sport, cultuur & recreatie, begraafplaatsen en wegenonderhoud.
• Onze gezonde financiële meerjarenpositie zorgde ervoor dat we binnen een jaar na herindelen onder repressief toezicht van de provincie vielen. Dit betekent dat de gemeente haar vastgestelde begroting en begrotingswijzigingen kan uitvoeren zonder dat de provincie deze vooraf moet goedkeuren. Dit is de lichtste vorm van toezicht. Dit is mede mogelijk gemaakt doordat we de administraties op orde hebben gebracht en het financiële advies goed belegd en geborgd hebben in de organisatie. 
• We hebben West Betuwe klaargestoomd voor de toekomst. Door goed op de kleintjes te letten. En door tegelijkertijd zorgvuldig te investeren in de leefbaarheid van en duurzaam onderhoud in onze kernen. De harmonisaties zijn afgerond en we staan er financieel gezond voor. Een mooie positie om het estafettestokje door te geven de nieuwe coalitieperiode in. 

En wat nog meer…

Ons programma op hoofdlijnen